Romatoid Artrit (RA) özellikle eklemlere zararı olan ve sakatlık yapabilen bir hastalıktır. Eklem zarlarının etkilendiği bu hastalıkta zamanla beraber eklemin kendisi ve eklem yüzlerindeki karşılıklı kemik dokularda harabiyet başlar. Vücudumuzdaki eklemlerin çoğunu etkileyebilir. Eklemlerimizi küçük-büyük olarak sınıflandırabiliriz. Bu hastalıkta, daha çok küçük eklemler tutulsa da etkilenen her eklemin farklı bir dinamiği vardır. Örneğin ağırlık taşıyan diz ve ayak bileği gibi eklemler, romatizmaya ilaveten, bir de kilo etkisiyle daha çabuk hasar görürler. Eğer hasta, bilek gücü ile geçimini sağlayan bir kişiyse, el bileklerindeki hasar daha hızlı olacaktır.
Bütün eklemleri tuttuğu bilinse de, bazı eklemlerin daha sık etkilendiğini belirtmemiz gerekir. Romatoid artritteki eklem tutulumunun bazı temel özellikleri vardır:
- Hastalık sıklıkla simetrik olarak yani vücudumuzun iki taraf eklemlerinde de beraber başlar ve başlangıç genellikle yavaştır
- Genellikle çok sayıda eklem tutulur
- Sıklıkla el parmak eklemleri ve ayak parmak eklemleri ile başlar
- El bilek, dirsek, omuz, ayak bilek ve diz eklemleri de sıklıkla etkilenirler
- Hastalık nadiren eklem şişliği atakları şeklinde veya tek eklemde de başlayabilir
- Sabahları veya hareketsiz kaldığımızda uzun süren tutukluk, hastalığın önemli bir özelliğidir.
Elin kavrama yeteneği azalır, birlikte eklem ağrıları, sinir sıkışmaları görülebilir. Sinir sıkışması, özellikle de karpal tünel sendromu, bazen hastalığın en erken bulguları arasındadır. En çok etkilenen eklemler, MKF – PIF olarak resimde belirttiğimiz bölgeler ve el bilekleridir.
Hastalık el ve ayak eklemlerinden sonra diz-dirsek-omuz gibi eklemlerde ve ilerlemiş hastalıkta kalça eklemlerinde de etkisini gösterecektir.
Çene eklemi, köprücük ve hançer kemiği birleşimlerinde bile RA nedeniyle tutulumlar gelişebilir. Hatta ses tellerini de kontrol eden krikoaritenoid eklem bile bu hastalığın hedefindedir ve ses kısıklığı, horlama gibi şikayetlere neden olabilir.
RA, omurgayı pek etkilemez ancak;
- 1. ve 2. omur bileşimi olan atlantoaksiyel eklem, hastaların %20 sinde tutulur ve boyun ağrısına neden olur
- RA’da boyun ve sırt ağrısı oldukça sıktır. Bunun en sık sebebi omurgalar etrafındaki kasların yol açtığı ağrılardır.
- RA’da kemik erimesi, yani osteoporoz, sık gelişen bir durumdur ve ilerlemiş hastalarda omurgalarımız çökerek boy kısalığı olabilir ve bu da ağrıya yol açar.
- Sürekli hastalığın oluşturduğu kronik depresyon da, kronik uykusuzluklara neden olarak fibromiyalji ve omurga-sırt ağrısına yol açabilir.